Giriş — Biraz Düşünmeye Ne Dersin?
Arkadaşlar, merak edin bir an… Bir dosya. İçinde bir hayat, bir iddia ya da bir suç… Peki, bu dosya ne kadar süre boyunca adli arşivlerde kalır? “Atarlar mı, yoksa sonsuza dek saklarlar mı?” diye sorguladığınız o an — aslında adalet sisteminin, hafıza ve unutma dengesiyle kurduğu karmaşık ilişkinin kapısını aralamış oluyorsunuz. Bugün, Savcılık dosyalarının ne kadar süre saklandığını araştırıyor; geçmişten günümüze, bugünden yarına uzanan bir yolculuğa çıkıyoruz.
—
Savcılık Dosyalarının Kökeni: Neden Dosya Tutulur?
Adli süreçler, insan hafızasının ötesinde, resmi belgelerle ilerler. Suç şüphesi, soruşturma, deliller, tanık beyanları… Tüm bunlar yazıya dökülür; hâkimlerin, savcıların, hukukçuların karar alabilmesi için bu belgeler saklanır. Zaman içinde, bu belgeler hem bireyler için bir hak mücadelesinin arşivi hem de toplumsal adaletin hafızası hâline gelir. İlk başlarda fiziksel arşivlerde tutulan bu dosyalar, zamanla dijitale doğru kaymış olsa da — temel amaç değişmemiştir: “Bir gün gerekirse delil göstermek, hak aramak ya da geçmişi hatırlamak.”
—
Günümüzde Saklama Süresi: Ne Kadar Kalıyor?
Bazı kaynaklar, “savcılık dosyalarının beş yıl süreyle kurum arşivinde tutulup ardından gönderilmediğini” belirtir. ([Yandex][1])
Diğer kaynaklarda ise “soruşturma dosyalarının, soruşturmayı yürüten birimde süresiz saklanması” gerektiği ifade edilir. ([Yandex][2])
Bu çelişkiler, konunun yasalar, arşiv politikaları, dosyanın niteliği (takipsizlik, kovuşturma, mahkeme sonrası karar gibi) gibi değişkenlere bağlı olduğunu gösteriyor.
Yani, net ve tek bir kuraldan söz etmek zor. Bazı dosyalar kısa süre sonra elenip yok edilirken, bazıları yıllar, hatta on yıllarca saklanabiliyor.
—
Saklamanın Önemi ve Günümüzdeki Yansımaları
• Hak ve adaletin korunması
Bir dosyanın birkaç yıl sonra “kaybolması” veya “imha edilmesi”, suç mağdurları, mağdur aileleri ya da şüpheliler açısından hayati önemde olabilir. Özellikle deliller, tanık beyanları veya soruşturma süreci hakkında bilgi taşan belgeler için saklama, adaletin yeniden tesis edilebilmesi demek.
• Toplumsal hafıza ve arşivcilik
Adli dosyalar sadece bireyi değil, toplumu da ilgilendirir. tarihsel adalet, insan hakları ihlalleri, suistimaller gibi konular için kaynak niteliği taşır. Eğer dosyalar erken yok ediliyorsa — gelecekte bu veriler tarihçilerin, araştırmacıların gözünden kaybolur.
• Dijitalleşme ve erişim
UYAP gibi sistemler sayesinde fiziksel dosya takibi azaldı; avukatlar sorulduğunda dijital ortamda inceleme talep edebiliyor. ([Sarı Kaya Karay Hukuk][3]) Bu da “dosyanın saklanması + erişilebilirliği” meselesini daha güncel hâle getiriyor.
—
Geleceğe Bakış: Ne Değişebilir?
1. Daha şeffaf arşiv politikaları olabilir — Yasalar ve arşiv yönetmelikleri güncellenerek, saklama süresi, erişim ve imha süreçleri netleşebilir.
2. Dijitalleşme + güvenlik — Fiziksel dosyaların yerini alan dijital arşivler, daha uzun süre saklama potansiyeli taşır. Ancak gizlilik, kişisel veriler ve güvenlik sorunları da gündeme gelir.
3. Hak arama ve toplumsal hafıza bilinci artabilir — Geçmişte yaşanan hak ihlalleri, adli hatalar gibi konular için eski dosyaların önemi yeniden vurgulanır; hukuk, tarih, sosyoloji gibi alanlarda arşiv kullanımı yaygınlaşabilir.
—
Sonuç — Saklamak da Unutmak da Bir Karar
“Savcılık dosyası kaç yıl saklanır?” sorusu görüldüğünden daha karmaşık. Beş yıl sonra elenebileceğini söyleyen kaynaklar olduğu gibi, dosyaların süresiz tutulması gerektiğini belirten görüşler de var. Önemli olan: dosyanın niteliği, yasal düzenlemeler ve arşiv politikasındaki kriterler.
Bu yüzden dosyaların yalnızca “arşiv” değil — hem bireysel hakların korunması hem toplumsal hafızanın canlı kalması için bir “adalet hafızası” olduğunu unutmamak gerek.
Soruların olursa, birlikte şu anda geçerli mevzuatı ya da uygulamaları deşifre edebiliriz.
[1]: “Adli ve Resmi Belgelerin Saklama Süreleri – Yandex”
[2]: “Dava Dosyalarının Saklama Süreleri ve Erişimi”
[3]: “UYAP Savcılık Dosyası İnceleme Talebi – ( 2025 )”